Laatste weekend in Lusaka

Vrijdagavond heb ik mijn eerste afscheidsfeestje gehad. Ik had de MT leden van Zanaco uitgnodigd voor een etentje. Erg gezellig hebben we bij Malin zitten eten. De wijn was erg lekker en natuurlijk niet te vergeten de Zambiaanse Pepper Steak.

Vervolgens mijn laatste weekend in Lusaka. We hebben geen grootste plannen, maar hebben uiteindelijk een uitnodiging van een collega gekregen om het bedrijf van haar vader te bezoeken. Het bedrijf is een slachtbedrijf en een vleesverwerkend bedrijf gecombineerd met een boerderij. We starten bij een van de winkels. Het is voor Zambiaanse begrippen een erg schone winkel met vriendelijk personeel. Vervolgens gaan we Lusaka uit en gaan naar de fabriek. We zien hoe het slachtproces verloopt. Gelukkig is het zaterdag en lopen er geen beesten aan die geslacht moeten worden. De karkassen kan ik redelijk goed zien, maar het slachtproces is net een stapje teveel. Het is er netjes en schoon in het abboitoir. We zien hoe het verwerkt wordt tot worst en hammen. We moeten uiteindelijk witte jassen en laarzen aan. Alles gaat gekoeld te werk.
Het complex is zelfvoorzienend en het water wat gebruikt wordt zuiveren ze zelf en hergebruiken ze weer. De schorten worden gewassen en alles zit er schoon en fris uit.
Later bezoeken we de boerderij. Een mooie plek met ruimte voor zo'n 400 dieren. De beesten worden gemest tot dat ze niet meer aankomen. De stallen zien er bijna Nederlands uit. Ook in mijn fotoclub tijd heb ik diverse boerderijen bezocht. Behalve dat het heel andere beesten zijn (diverse rassen) lijkt het gewoon wel een Nedserlands boederij.
Na het bezoek krijgen we een lekker bakkie Nederlandse koffie. De eigenaar van het bedrijf is een Nederlander die getrouwd is met een Zambiaanse. Het is weer even vertrouwde koffie, wat anders dan de poederkoffie die hier normaal gemaakt wordt.
We gaan samen naar de toeristenmarkt in Lusaka. Die wordt een keer per maand gehouden. Ik koop wat assesoires voor bij mij Zambiaanse jurk. Daarnaast ook een 'kleine' hippo. Ik ben benieuwd of hij in mijn koffer gaat passen.

De rest van de dag breng ik thuis door. De worst die we hebben meegekregen bak ik aan. Prima eten, maar een beetje aan de veel. Wat ik over heb geef ik aan Charity mijn poetshulp. Hier wordt geen eten weggegooid, wat je over hebt geef je aan je hulp of was dame.
Zondagochend loop ik in mijn eentje een harloop rondje. Met de walkman ongeveer 45 minuten in een rustig rempo. Het is niet zo warm als vorige keer, en het tempo bepaal ik zelf. Na een frisse douce en een gezamenlijk kopje koffie gaan we naar Arcades voor lunch en boodschappen. Komende dinsdag komt Frank, en ik zie er naar uit om hem te verwelkomen. Ik koop alvast wat lekkers.
Afgelopen week zijn ook nog wat colleg's van Rabo development aangekomen. Ik help ze op weg en neem ze mee voor een lunch. We eten gezamenlijk bij mij in het appartement. Ook zondagavond samen een hapje eten bij Gerrit.

Roddels

Op het werk ben ik inmiddels aardig ingeburgerd. Mensen groeten je allemaal als je door het gebouw loopt. Zoals de amerikanen altijd zeggen, goodmorning how are you? zonder af te wachten wat het antwoord is In Zambia is dat ook erg gebruikelijjk. Ik merk ook dat ik inmiddels aardig wat afpraat in het Engels. ik moet nog steeds in mijn hoofd af en toe naar woorden zoeken, maar in de financiele termen weet ik me inmiddels aardig te redden. Ik voer flinke discussies over de processen in het Engels, iets wat ik me vooraf niet goed kon voorstellen dat het me goed af zou gaan.
Donderdag was de dag van de roddels. Zondag heb ik een collega geholpen met een fotoshop lesje. Hij was die middag hier en ik heb hem diverse bewerkingen voor gedaan in fotoschop. Enthousiast ging hij naar huis. Voor mij ook een voldaan gevoel. Afgelopen dinsdag kwam het droevig bericht dat zijn vrouw was overleden. Erg onverwacht, pas 38 jaar. Zijn vrouw was ook Zanaco collega. Op vrijdag was de begrafenis. Een erg stille dag op de bank. Een andere roddel op die dag was een collega die vermoedelijk fraude had gepleegd. Hij had een key functie op IT gebied en toegang tot systemen om trucen uit te halen. Mensen kunnen hier toch blijkbaar erg in geldnood zitten zodat ze tot dergeljke dingen komen. Je verwacht het niet van je collega's.

Inmiddels ben ik begonnen met de voorbereidingen voor mijn laatste weekje vakantie. Frank zal er dan ook zijn en we gaan samen ook nog de Falls bezoeken en naar een van de wildparken.
Zaterdagochtend als eerste hardlopen. De traditie die ik in Nederland heb om het weekend met hardlopen te beginnen heeft zich hier ook ontwikkeld. Om 7 uur gaan we weg om een rondje Arcades te maken. Ik vind het zwaar. In het begin lopen we in de schaduw, maar het 2e deel van ons rondje loop ik in de volle zon. We lopen ongeveer 12 km, maar het voelt erg zwaar. Doordeweek loop ik op de loopband in het fitness centre, maar in het weekend buiten is toch erg genieten.
Ook het afgelopen weekend zijn we weer op pad geweest naar een wildpark. Deze keer was het de lower Zambezi. We zaten op een mooi punt met een schitterend uitzicht. De Kafue rivier en de Zambezi komen daar op een kruispunt bij elkaar. We hebben een sunset bootcruise gedaan. Het was weer een bijzondere gebeurtenis. Olifanten die zichzelf aan de rand van de rivier een bad geven. Met de slurf water tanken en over rug en buik sproeien. Vervolgens een drietal olifanten die de rivier oversteken en vervolgens aan land gaan. Wederom een bijzonder mooie zonsondergang en niet te vergeten weer de (volle) maan die opkomt. Het silhout van de olifant op de voorgrond en de opkomende maan op de achtergrond.

Het was wel erg vochtig en warm in dat gebied, het viel niet mee om te slapen in een tenthuisje. Vooral als je vlak voor je naar bed gaat in de ogen van een kleine rat kijkt, die niet eens haast maakt om weg te komen. Ook zitten rond het huisje een hele apenclan, die redelijk wat kabaal maken. Gelukkig heb ik mijn klamboe bij, wat mij altijd wel het gevoel geeft dat ik beschermt zit ingepakt.
De volgende dag hebben we afgesproken  om te gaan kanoen. Ik zit om zes uur in de ochtend al met mijn leesboekje voor mijn huisje. Ik lees het boek van een Belg die door Afrika van noord naar zuid trekt. Ik heb het van mijn collega's gekregen. Ik herken veel dingen in het boek zoals 'Yes Boss'. Voor veel mensen ben ik mama.
Kanoen is geweldig tussen de Nijlpaarden en krokodillen. Ze kijken je van een afstandje aan met de oortjes omhoog. Zolang je maar niet te dicht in de buurt komt wanen wij ons veilig. Gelukkig is en een begeleider mee, die af en toe wat harder peddelt als we bij een nijlpaard in de buurt komen. We komen langs diverse eilanden met veel vogels. Ook zien we mensen die in de rivier hun was doen en zelf ook een beurt krijgen.
Omstreeks 15.00 uur weer tijd om terug te gaan.
 Om terug te gaan moeten we met een pontje varen naar de overkant. Gisteren was die buiten gebruik en werden we door de boot van de lodge opgehaald. Vandaag heeft Chris onze driver de oversteek wel kunnen maken. Vervolgens is er na hem een grote tankauto overgezet die bij het afrijden van de pont is blijven steken. We hebben uren oponthoud en staan te kijken hoe een mega trekker de vrachtwagen eruit wil trekken. Ze krijgen de trekker niet in zijn achteruit en uiteindelijk doet ook de starmortor van de trekker het niet.het pontje wordt uiteindelijk een vijftal meters verplaatst en wij kunnen vertrekken. We komen uiteindelijk wel in het donker aan. Geen luie zondagavond meer, maar vrij snel naar bed omdat het al laat is.
Ik krijg nog een hartverzakking als ik mijn fototas in de Zanaco auto laat staan. Gelukkig wil de driver nog wel even terugkomen om mij alsnog mijn camera en laptop te bezorgen. Nog even skypen met Frank, er is een nieuwe internet verbinding, hij moet sneller zijn. In ieder geval weer even contact met het thuisfront. Zambia gaat nog niet vervelen.

Weekend Lusaka

Deze keer geen grootse plannen voor het weekend. Behalve een afspraak om morgen op pad te gaan voor een Afrikaanse jurk met Francisca heb ik niet veel plannen. De verwachtingen voor het weer zijn ook niet al te best. Gisteren tijdens het kopen van de stof voor mijn jurk, werden we al verrast door een bui. Ik bel natuurlijk weer mister Pyry onze taxidriver om naar de compound te gaan. Mateo Police voor de Otis supermarkt is het punt waar we afspreken. Lusaka heeft verschillende buitenwijken waar veel mensen wonen. Deze buitenwijken zijn landelijk gelegen gebieden, met ieder hun eigen markt, kerken en gemeenschappen. In de markt van Mateo zit het kleermakertje waar ik moet zijn. Samen met Francisca zoek ik een patroon uit en wordt ik de maat genomen.

Zodra we klaar zijn breekt buiten de bui los. Het komt met bakken uit de lucht. Gelukkig heb ik Pyry gevraagd om te wachten. We vluchten dan ook snel de taxi in om naar het huis van Francisca te rijden. Het is de moeite waard te zien hoe een 'gewone' Zambiaanse woont. Ze heeft een prima huis, maar in onze ogen is het toch erg eenvoudig. Ondertussen veranderd de omgeving met de wegen in een modderpoel / rivier. Het water stroomt over de weg, en de kinderen spelen in de plassen. Het is vandaag internationale jeugddag. Zoals dinsdag zijn er weer allerlei marsen gepland, maar daar zal gezien de regen niet veel van terecht zijn gekomen.  Ik snap nu ook waarom het malaria probleem hier zo groot is. Na de buien blijft het water hier tijden staan. De wegen zijn onverhard met diepe kuilen. Het duurt dagen voor dat water weg is en in het regenseizoen blijft het nog wel even staan. Alle tijd voor de malariamug om zich voort te planten.

Ik geniet van het tochtje met de taxi en ga terug naar de stad. Ik zorg dat Francisca bij haar school komt. Ja als dame van mijn leeftijd gaat ze nog naar school en studeert vakken als economie en filosofie. De taxi zet mij af bij Manda Hill, het meest luxe winkelcentrum van Zambia. Ik slenter langs de winkels en eet een broodje Subway. Uiteindelijk doe ik bij de Shopwrite mijn boodschappen, weer een nieuwe supermarkt waardoor je eindeloos moet zoeken. De rijen bij de kassa zijn niet al te lang, maar het duurt eindeloos. Als er iemand wil pinnen, moet er eerst een apparaat geregeld worden. De juffrouw van de kassa kijkt erg hulpeloos. Plastic geld is hier in Zambia nog niet doorgedrongen. Met creditkaart betalen laat je ook wel uit je hoofd, want je betaalt  5,5 of 6% extra.
S-avonds een hapje eten met Gerrit bij Rapsody's. Een steak, maar niet echt super.
Op zondagochtend hebben we afgesproken om naar de kerk te gaan met Alex, onze Zanaco driver. Zoals ik al eerder heb genoemd heeft iedereen hier meerdere banen. Alex is naast onze chauffeur ook priester bij de Apostolische Kerk. Hij heeft 13 kerken onder zich. Vandaag komt een belangrijke apostel naar zijn kerk.

Ook het tochtje er naar toe is weer een belevenis op zich. Hij geeft steeds toelichting op de verschillende compounds die we passeren. Eerst Chipata vervolgens komen we aan bij Kabanana. Hij vertelt dat hier vroeger een bananenplantage was, vandaar de naam. De kerk is eenvoudig, maar er staan al mensen buiten te wachten. Wij worden als gasten naar binnen geloosd en op de eerst rij neergezet, naast alle belangrijke mannen. De mannen lopen allemaal in zwart pak. De vrouwen ook in zwart wit. Gelukkig hebben we onze kleding aangepast. Gerrit met jasje en ik heb ook zwart wit aan, al ben ik wel met een broek. Tijdens de dienst wordt veel gezongen. Ook wordt alles twee keer gezegd in het engels en in het lokale dialect. Tijdens de dienst worden mensen in de kerk opgenomen, baby's en kinderen. Het gaat door handoplegging van de apostel. Bij het afscheid nemen worden we uitdrukkelijk bedankt met naam en toenaam door de apostel. Dan komt het afscheidsritueel.

De apostel wordt uitgezwaaid en wij moeten achter hem aan. In een lange rij schudden we eindeloos handen. Sommige wensen het ensja plus klappen als het plaatselijke groeten. We fotograferen vervolgens nog de hele rij belangrijke mannen en de drie koren. (mannen, vrouwen en kinderen) Het is een geweldige belevenis, die ik niet snel zal vergeten. Op de terugweg stoppen we nog even bij Chipata. De mensen op de markt zijn niet echt in voor een foto. Dus maken we wat overzichtsplaatjes en rijden we door naar Arcades, voor de zondag markt.

We zijn inmiddels toe aan een drankje en lunch. Het marktje is een belangrijke souvenirmarkt. Hij wordt elke zondag gehouden en ik was er nog niet geweest. Er spelen wat jongelui op eigengemaakte gitaars. Super om te zien wat je met wat creativiteit zelf kunt doen. Vervolgens breekt de regenbui weer los. Die houdt ook niet meer op voor vandaag. Echt met bakken komt het uit de lucht. Je wil nog maar een ding, naar binnen en een lekker drankje. Vanmiddag komt Julius voor een lesje Photoshop. Ik leg hem wat basisbeginselen uit, aan de hand van wat foto's. Hij gaat heel tevreden naar huis.
Helaas is door de regen het hele weekend het internet weer down. Ook vrijdag op kantoor al geen internet. Heel vervelend als je toch echt contact wil houden met het thuisfront. Er is een oom van ons overleden, iedere keer als we in het buitenland zijn gebeurd het weer. Deze keer is het precies in de week dat mijn vader vorig jaar overleed. Ik ben toch regelmatig met mij gedachten bij hem en mis hem. Het valt ook samen met de verjaardag van mijn schoonmoeder, dus genoeg beweging aan het thuisfront.

internationale vrouwendag

Het is deze week een kort weekje. We hebben op 8 maart vrij in verband met internationale vrouwen dag. Een extra dagje weekend  in deze toch wel drukke weken.

Onverwachts worden we op maandag avond uitgenodigd bij Tom, mijn Zambiaanse opdrachtgever van Zanaco. Hij woont iets buiten de stad in een schitterend huis. De indeling van de huizen is anders dan bij ons. Zijn vrouw heeft geen baan buitenshuis, je ziet duidelijk dat het huis en inrichting tot in de puntjes verzorgd is. We starten met een wijntje aan zijn bar. De meeste huizen hebben hier een bar. Vervolgens eten we buiten op de veranda. Mooi uitzicht op het zwembad, samen met een mooie sterrenhemel. Op zo’n moment begrijp je wat sommige drijft om in Afrika te willen wonen. Luxe van thuis in een aangename omgeving.

De volgende dag starten we de dag met 10 km hard lopen. We gaan redelijk vroeg op pad en zijn omstreeks 9.00 uur terug. Natuurlijk vraag ik even een foto te maken. Inmiddels hebben we uitgevonden dat je prima kunt hardlopen op de vroege morgen. Het verkeer is niet al te druk en de temperatuur is te doen. Het wordt wel erg snel warm.
In verband met de internationale vrouwendag is er een vrouwenmars op de showgrounds. Ik informeer waar we naar toe moeten.  We besluiten na onze 10 km hardloop ochtend weer te gaan lopen. De plek ligt vrijwel bij ons hardloopeindpunt, maar deze keer gaan we wandelen. Het is een bont gezicht al die vrouwen op de showground. De showground is een soort van jaarbeurs, ondernemers kunnen er hun waar verkopen. We treffen ook nog onze Zanaco collega’s. Er zijn veel sprekers en officials, maar verder gebeurt er niet zoveel.

Mijn Rabo Rias baas is ook in Zambia vandaag. Hij drinkt vanmiddag met ons een biertje in de tuin van ons appartement. Voor vanavond heb ik eters uitgenodigd. Dus omstreeks 16.00 uur moet ik echt gaan koken. Inmiddels ben ik erg verhit en moe. We zijn de hele dag buiten geweest. Ook ben ik redelijk verbrand. Ik had me wel ingesmeerd, maar natuurlijk weer mijn nek vergeten. Vuurrode plekken aan het eind van de dag zijn het resultaat. Een paar dagen later (vrijdag) is het nog steeds pijnlijk.

Woensdag zal weer een gewone dag zijn. In de loop van de ochtend kom ik Caroline tegen een Nederlandse collega. We worden wederom uitgenodigd voor het eten. Omdat de elektriciteit er af is kan ik niet meer de route naar haar huis printen. Het wordt een zoekplaatje voor mr Pyry onze taxidriver. Tomtom heeft hier nog een braakliggende markt. We worden weer flink verwend met kaasjes en lekker vlees van de BBQ. Ook deze keer een fraai huis met zwembad in de tuin, en natuurlijk weer buiten eten.

Donderdag snakken we naar een avondje rust. Gerrit maakt een gewoon gehaktballetje met boontjes, smullen!! Donderdag veel vergaderingen dus veel uit te werken de volgende dag. Dat komt goed uit want tien voor negen in de ochtend gaat het internet er af, de systemen er uit en kunnen we de hele dag alleen type en leeswerk doen. Vrijwel het hele bedrijf ligt stil, lange rijen voor de geldautomaten die ook niet werken. Dat is voor Zanaco een redelijk ernstig probleem. IT draait overuren!!

Tijdens lunchtijd ga ik even met Francisca naar de markt. Ik zoek een stofje uit om een traditionele Afrikaanse dress te laten maken.

Chaminuka

Ik begin al aardig gewend te raken hier in Zambia, ook hoe ik de mensen hier in beweging moet krijgen heb ik inmiddels aardig door. Het is w el totaal anders dan bij ons. Je moet soms erg directief zeggen wat ze moeten doen. Ook escaleren is hier heel normaal, dus heel vaak moeten er weer boze mails komen van Tom om de mensen in beweging te krijgen.
Vrijdag was de Nederlandse borrel weer. We gaan er weer gezellig naar toe. Ik ontmoet mensen van de vorige keer en ook de vader en moeder van Maliabo. We spreken met haar moeder af om komende dinsdag naar de markt te gaan. Het is dinsdag internationale vrouwendag, wij zijn dan vrij, dus hebben we tijd om een keer een markt te  bezoeken. Na de borrel gaan we met mister Pyry onze vaste taxichauffeur naar de Thai om een hapje te eten.

Helaas heb ik momenteel geen internet. Natuurlijk heb ik bij Yunus onze huisbaas geklaagd, hij zegt dat hij het in orde maakt, maar ik moet het dus zonder skype doen. Voor Frank en mij is dat wel even afzien. We skypen toch wel elke dag een half uurtje dus we hebben inmiddels elkaar al 2 dagen niet gesproken. Vanavond dus maar even de telefoon gepakt om wat te laten horen. Morgen kan ik in ieder geval in alle rust skypen in Chaminuka.

Het weekend weer tijd voor een uitstapje. Deze keer is het Chaminuka (=huis op de heuvel). Een mooie lodge gelegen in een mooi park, echter in particulier eigendom. Een Griek is eigenaar hij komt ons ook vriendelijk de hand schudden. We starten met een heerlijk lunchbuffet. Na het buffet gaan we eerst een boottochtje doen. Geen krokodillen of nijlpaarden, maar wel veel vogels en een mooie omgeving. Vooral de luchten zijn erg mooi. Na de boottocht mee met de gamedrive. We zien natuurlijk weer giraffen, zebra’s, diverse soorten antilopen.

De volgende ochtend maken we om half 8 een wandelsafari. Er is niet veel wild, maar de omgeving is erg mooi om te wandelen. Onze gids is weer Moses, gisteren gaf ik aan tijdens de gamedrive dat hij wat te dicht bij me zat. (kon ik geen foto’s maken) Ik ben toen naar een ander plekje verhuisd. Hij is toch wel een goede gids, en laat ons een van de small five zien. Het klapstuk van vandaag is de kaasproeverij. Chaminuka heeft een eigen kaasproeverij, waar we voor lunchtijd al aan de wijn met kaas zitten. Ook maken ze kaasfondue voor ons. Erg lekker, we kopen natuurlijk lekkere kaas voor thuis.

Hopelijk doet vanavond het internet het weer. Kan ik mijn blog online zetten en weer even skypen. Het is toch ook erg belangrijk om contact te houden met thuis.

Livingstone

Mijn laatste berichtje heb ik onderweg naar Livingstone zitten typen. Inmiddels zijn we weer een paar dagen verder en heb ik weer van alles beleefd. De rit naar Livingstone was een hele zit. Ik ben samen met een van de Board Members meegereden. Een belangrijke dame die veel gereisd had over de hele wereld. Blijkbaar ook slim want ze had ook een functie aan de universiteit en diverse andere bijbanen. Zoals bijna alle Zambianen heb je hier meer baanjes. Mijn collega's doen er vaak ook nog een farm bedrijf, taxibedrijf of handeltje ernaast. Het slaat dus wel aan dat ik mijn eigen fotografiebedrijfje heb.
We hebben in Lusaka veel oponthoud, dus komen laat in in Livingstone. Ik ben nog wel op tijd voor de sunset, en ik nestel me met mijn pc en een wijntje op het mooiste plekje aan het water. Lekker even skypen met Frank en mijn nichtje.

De volgende dag begin ik met een wildpark. Het is voor Zambiaanse begrippen een klein park, maar er is veel wild te zien. Ik geniet van de vele vogels en dieren, en krijg ook nog een koffie met cake. Ja de Zambiaanse cake komt weer uit de picknickmand.
Na een indrukwekkende gamedrive ga ik ontbijten en doucen.
De taxichauffeur haalt me op om naar de Falls te gaan. Het is maar een klein stukje rijden, maar vanwege de veiligheid en het loslopende wild wordt geadviseerd niet te gaan lopen.

De watervallen zijn erg mistig met veel nevel. Doordat het regentijd is komt er extra veel water naar beneden. Ik ga met 2 regencapes op pad over het verbindingsbruggetje. Aan het eind van de brug ben ik vrijwel volledig nat. Mijn wandelschoenen, die normaal redelijk waterdicht, zijn soppen van het water. Ik heb nog de hele dag te gaan en geen droge sokken bij me. Ik besluit mijn sokken uit te doen en zonder in de wandelschoenen verder te gaan. Gaat verder prima. Het uitzicht over de Falls is mooi maar door de mist toch moeilijk te zien. Aan de zijkant is het zicht beter. Ook de boiling pot is erg indrukwekkend. Aan het eind van de middag high tea bij het Royal Livingstone hotel. Een van de meest luxe van Afrika. Het is genieten van geweldige thee met weer heel veel lekkere cakes.
Ik besluit mijn collega's eens te bellen. Die zijn vanmiddag ook gearriveerd en bezoeken ook de Falls. Ik spreek met ze af om me op te pikken, maar het duurt even voor ze door hebben waar ik ben. Samen gaan we uiteindelijk eten bij het waterfront hotel. Natuurlijk nadat we eerst het gebruikelijk ritueel van pinnen en ander oponthoud hebben gehad. Snel even dit of dat lukt hier meestal niet. De volgende dag hebben we onze laatste Roadshow. We doen weer allerlei tips op. Ik maakt deze keer geen foto's, we hebben 2 fotografen die foto's maken. Vervolgens is mij duidelijk hoe het gaat. Ze fotograferen tijdens de koffie, cake breek en bieden aan het eind van de meeting de foto's te koop aan. Ik ben uiteindelijk toch blij dat de bezoekjes erop zitten, want met het reizen erbij is het wel vermoeiend. Weer een hele week te gaan dus. Waarschijnlijk zal ik wel niet zoveel te vertellen hebben. Gewoon werken, ja daarvoor ben ik ook hier.....